در رثای دیپلمات
حکایت برشت گونه در رثای دیپلمات / تورج عاطف
برتولت برشت نمایشنامه نویس و و شاعر آلمانی پیش از مرگش چنین نوشت:
مرا به سنگ نبشته نیازی نیست اما چنانکه شما آن را لازم دانستید آرزومندم که بر آن بنویسید" او شیوه هائی پیشنهاد نمود . ما از آنها پیروی کردیم " به خاطر چنین نبشته ای همگان سرفراز خواهند بود
امروز جعفر کاشانی فوتبالیست قدیمی تیم ملی ایران و باشگاه های شاهین و پرسپولیس در گذشت . مردی که همواره با دو واژه مشهور بود . نخستین واژه را بخاطر سابقه کار او در وزارت خارجه به ایشان اطلاق شده بود " دیپلمات "
و دومین مربوط به نقطه نظری بود که سالها از ایشان می شنیدیم یعنی " ساختن باشگاه به جای تیم " و بی گمان دهه ها است که به آن عمل نمی شود آن گونه که در روزگار بازیگری جعفر کاشانی شاهین با دکتر اکرامی و تاج با تیمسار خسروانی و پرسپولیس با علی عبده ...وجود داشت.
شاید در رثای دیپلمات ورزش این جمله برشت در ذهنم بیشتر متبلور است که " او پیشنهادهائی داشت ولی کسی نمی توانست از آن پیروی کند " دیپلماسی در ورزش چندان کاررائی ندارد زیرا خود ورزش جنبه ای از دیپلماسی است و چه بسیار خوب عمل کرده است چون دیپلماسی پینگ پنگ که در روزگار جنگ سرد آمریکا و چین رخ داد و یا مسابقات فوتبال مشهور ورزشی چون دیدار فوتبال تیمهای آلمان شرقی و غربی در جام جهانی 1974 و اعتراض ورزشکاران دوومیدانی آمریکائی در المپیک 1968 مکزیکوسیتی و تحریم المپیکهای 1976 توسط کشورهای آفریقائی بخاطر حضور تیم دولت آپارتاید آن روزهای آفریقای جنوبی و متعاقب آن تحریم المپیکهای 1980 و 1984 و دیدار فوتبال قرن بین تیمهای ایران و آمریکا در جام جهانی 1998 فرانسه ...
ورزشکاران خود دیپلمات هستند و نیازی به دیپلماسی سیاسی ندارندو از این رو اطلاق کلمه " دیپلمات " به جعفر خان کاشانی در اکثر اوقات به نفع ایشان نبود زیرا او پیشنهادهائی مبتنی بر دیپلماسی به مدیرانی می داد که با همین راه کارمی توانست با آنها همکاری داشته باشد و شاید به همین دلیل دیپلماسی را به خیلی از واژه های نه چندان مناسب ایشان و سابقه ای که در فوتبال داشتند تعبیر کردند.
دیگر مسئله هم تبدیل " تیم به باشگاه " بود . اتفاقی که هیچگاه در ورزش دولتی و اصولا اقتصاد دولتی مبتنی بر عدم رقابت تجاری و بهره وری نمی توانست شکل بگیرد و در فوتبال دولتی تنها فساد و رانت وجود داردو چنین بود که این جمله جعفر خان کاشانی هم هیچگاه پذیرفته نشد در حالیکه حرف صحیحی در فوتبال غیر دولتی است. باری فوتبال ایران سپید موی دیگری را از دست داد تا یاد و خاطره هایش باقی باشد روحشان شاد