شوخي به نام فرهنگ
سميناري تحت عنواني مربوط به فرهنگ با حضور نمايندگان باشگاه هاي كه شامل مديرعامل و سرپرستان و افرادي تحت عنوان كانون هواداران به رياست مسئول فرهنگي فدراسيون فوتبال بود در تهران بر گزار مي شود و در پايان شاهد حكايت هائي از اين به اصطلاح بررسي فرهنگي را تحت مصاحبه هائي مي بينيم كه برخي از آنها جالب هستند
رئيس كميته فرهنگي فدراسيون فوتبال سطح فرهنگ در فوتبال را مطلوب مي داند و كسي از او نمي پرسد فاكتور هاي اين بررسي چه بوده و بر اساس چه شواهد و نمره بندي و تحليلي از ديد چه كارشناس فرهنگي سطح فرهنگ را مطلوب دانسته است در سوي ديگر مدير عامل باشگاه پرسپوليس پس از نزديك به 13 ماه در فوتبال سطح فرهنگ فوتبال را با ارفاق نمره 10 مي دهد و نمي گويد كه او چه معيارهائي براي اين نمره گزاري دارد و اصولا چگونه مي تواند چنين نمره اي را بدهد در حاليكه سابقه فرهنگي ندارد و چقدر خوب مي شد كه از ايشان پرسيده مي شد نمره فرهنگ به ستاد سوخت رساني و نيروي انتظامي كه ايشان در آن مشغول خدمت بوده اند از ديد ايشان چقدر است واز اين نوع قصه ها در آن جلسه به وفور وجود داشت
اما نگارنده علاقمند است چون 16 سالي كه در عرصه ورزش قلم زده و شايد نزديك به 70% نوشته هايش در مورد فرهنگ و جامعه شناسي و روانشناسي ورزش بوده چند مطلبي را بيان كنم
1/ اين كه تماشاچي را متهم به بي فرهنگي كنيم كار آساني است اما فرهنگ تماشاچي چگونه مي تواند منصفانه قضاوت شود وقتي كه تحت فشارهاي اجتماعي و اقتصادي قرار دارد ؟ مگر فرهنگ فوتبال در فضائي خارج از فرهنگ جامعه مي تواند قضاوت شود ؟ به سخنان زنده ياد ناصر حجازي بر مي گرديم كه مي گفت در كدام وجه از وجوه مختلف اجتماع فساد وجود ندارد كه همواره از فوتبال بعنوان عامل فساد صحبت مي شود ؟ وقتي جامعه اي در انحطاط فرهنگي به سر مي برد چگونه مي توان فوتبال را صاحب فرهنگ كرد ؟ در جامعه اي كه خط عابر پياده و عدم عبور از چراغ قرمز و عدم تردد در پياده رو توسط وسيله نقليه و عدم پارك در جلوي پاركينگ و بردن كيسه زباله در ساعت خاصي از روز وعدم توهين و احترام و رعايت حق افراد شوخي بي مزه اي شده است مي توان فوتبال با فرهنگ داشت ؟
2/ متوليان فرهنگي كيستند ؟ خانواده و آموزش و پرورش و آموزش عالي و رسانه و وزارت ارشاد كه متولي فرهنگي است خانواده اي كه در گير اقتصاد پر تورم است و آموزش و پرورشي كه هيچ درگيري با ورزش ندارد و يك سري مسابقات بين مدارس را تحت عنوان مسابقات جهاني مدارس معرفي مي كند وزارت علوم كه ورزشكار ملي را دانشجو مي كند و تحت عنوان تيم دانشجويان به مسابقات مي فرستد و به اصطلاح افتخار آفريني مي كنند و رسانه اي چون تلويزيون كه براحتي از فوتبال در آمد دارد اما حق پخش آن را نمي دهد و حكايت پخش بازي ايران و لبنان را در مي آورد مي تواند فرهنگ بسازند ؟ وقتي براي چاپ كتاب پروسه چندين ساله وجود دارد وقتي نويسنده و ناشر در مافياي پخش كتاب بايد نابود شود مي توان كتاب فرهنگي نوشت ؟ در عرصه رسانه خيلي از باشگاه هاي مشهور چون استقلال و پرسپوليس و تراكتور سازي سايت ها و روزنامه هاي اختصاصي دارند روزنامه هاي ورزشي به وفور ديده مي شود در اين روزنامه ها چند بحث فرهنگي صحيح در طول سال مطرح مي شود؟ متوليان آنها چه كساني بغير از منتخبين از سوي مديريت هستند ؟ چه دانش و سابقه و كارنامه فرهنگي دارند ؟چند بار صدا و سيما از كارشناسان فرهنگ و ورزش دعوت بعمل آورده است ؟ مربيان ما كه همواره بر عليه هم سخن مي گويند مي توانند فرهنگ ساز باشند ؟ مديرعاملي چون رويانيان كه خودش مي گويد دروغ مي گويد و مبلغ اصلي قرار داد را اعلام نمي كند و ديگر مديران نيز اين چنين هستند مي توانند فرهنگ سازي كنند ؟ در سايت فدراسيون فوتبال چند بار كار فرهنگي شده است ؟ متولي فرهنگي باشگاه ها و فدراسيون چه سابقه و كارنامه فرهنگي دارند ؟ بودجه اختصاصي به فرهنگ فوتبال چيست ؟ همين امروز مدير رسانه اي تيم ملي فوتبال قهر كرده است بازيكنان تيم ملي فوتبال با رسانه قهر مي كند چون به حق سخن مردم را انتشار داده اند كه چرا فوتبال بايد اين همه پول داشته و خروجي نداشته باشد
3/ نايب رئيس فدراسيون فوتبال مي گويد باشگاه ها براي فرهنگ خرج نمي كنند و به همين دليل اوضاع اين گونه است مي پرسيم فدراسيون براي آرامش و آسايش تماشاچيان چقدر خرج كرده تا بي نوا تماشاچي از درد سختي حضور در ورزشگاه و ديدن بازي هاي نازل از بعد روحي به هم نخورد ؟
4/ سينما و تئاتر و تلويزيون تا به چه اندازه با ادبيات ورزشي گره خورده اند امروز خانم نيكي كريمي مشغول ساختن فيلمي در مورد فوتبال است او تا چه حد از منابع واقعي فرهنگ ساز فوتبال بهره مي گيرد ؟
5/ در رسانه هاي ما تا چه حد ارتقا فرهنگي وجود دارد ميزان تحصيلات و دانستن زبان تخصصي و عبور از آزمون ها و بررسي ها ت چه حد است ؟ افراد شاغل در روزنامه ها و هفته نامه ها و ماه نامه ها بر اساس كدامين موازين صحيح انتخاب و حقيقتي چون آشنا داشتن و پارتي بازي در انتخاب آنها دخيل نيست ؟ در روزنامه اي كه بخاطر علاقه و يا مسائل ديگر جاي مقاله ها و حتي فونت آنها تغيير مي كند چگونه مي توان به فرهنگ رسيد ؟
6/ انجمن هاي روزنامه نگاري در كشور ما در عرصه ورزش يكي بوده كه آن هم قادر نيست حتي پاسخي به همكاراني دهد كه مبلغ ساليانه عضويت خود را پرداخته و منتظر جواب هستند انجمن هائي كه معلوم نيست جلسات آن چه زماني است و چگونه برگزار مي شودو اصولا چه قدرت و توانائي و نفوذي دارد
و حال با فوتبالي كه نه فدراسيونش و نه رسانه هايش و نه مديرانش و نه بازيكنانش و نه مربيانش كار فرهنگي نمي كنند و اصولا با آن بيگانه هستند تنها تماشاچي بي فرهنگ است ؟ اين تماشاچي بي فرهنگ همان هائي هستند كه شب و روز از آنها مي خواهيم براي تشويق تيم ملي به ورزشگاه بيايند و آنها را يار دوازدهم مي ناميم ؟